Staalslakken en de risico’s | Omgevingsdienst Veluwe
Staalslakken zijn restproducten uit de staalindustrie die vaak worden hergebruikt als funderingsmateriaal (bouwstof) of voor het ophogen van terreinen. Dit past binnen de circulaire economie, waarbij afvalproducten een nieuwe bestemming krijgen. Maar er zijn risico’s voor de bodem, het milieu en de gezondheid van de mens als staalslakken niet goed worden toegepast.
Wat zijn de risico’s?
Als staalslakken niet goed worden toegepast, kan dat negatieve gevolgen hebben voor het milieu. Staalslakken moeten afgedekt worden en mogen niet nat worden. Als dat niet gebeurt en de staalslakken komen in contact met water, dan kunnen er giftige metalen in het (grond)water terecht komen. Ook bevatten staalslakken vrije kalk, wat kan zorgen voor een verhoging van de pH-waarde van bodem en (grond)water. Zo kunnen ernstige milieuproblemen met gezondheidsrisico’s ontstaan.
Waarom zijn staalslakken nu actueel?
De toepassing van staalslakken staat momenteel ter discussie vanwege de mogelijke risico’s voor de gezondheid en de leefomgeving. Daarom is er behoefte aan betere en duidelijke regels. Vanuit het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is per 23 juli 2025 een tijdelijk verbod en vergunningplicht ingevoerd op het toepassen van LD- en ELO staalslak*. Deze soorten staalslakken mogen dus tijdelijk niet worden toegepast.
* (LD = Linz-Donawitz, ELO = Electric Low Oxygen)
Wat houdt de regeling in?
De regeling zorgt ervoor dat staalslakken alleen mogen worden toegepast als er geen risico’s zijn voor de gezondheid en de leefomgeving.
Tijdelijk verbod
De regeling betreft een tijdelijk verbod van een jaar (tot 23 juli 2026, met mogelijk nog 6 maanden verlenging) op de toepassing van niet-vormgegeven bouwstoffen met daarin meer dan 20 massaprocent LD- of ELO-staalslakken op of in de landbodem, voor zover deze worden toegepast:
- in een laagdikte van meer dan 0,5 meter;
- op een locatie waar inname, inhalatie of oog-, mond- of huidcontact niet is uitgesloten, bijvoorbeeld als half verharding op fietspaden, wandelpaden of speelterreinen.
Meldingen
Toepassingen van vormgegeven bouwstoffen, met daarin meer dan 20 massaprocent staalslak op of in de landbodem, vallen buiten het verbod en de vergunningplicht. Deze vallen wel nog steeds onder de meldingsplicht van de gemeenten en meldt u via het Omgevingsloket.
Uitzonderingen
De toepassing van staalslakken in groot oppervlaktewater valt niet onder het verbod. Net als toepassingen waarin staalslak is verwerkt tot betonsteen, als het is gebruikt als toeslagmateriaal in beton of asfalt, fOf als het wordt gebruikt als bindmiddel met een percentage van maximaal 20 procent. Volgens het ministerie zijn voor dergelijke toepassingen geen gezondheids- of milieurisico’s aangetoond.
Landelijk onderzoek en toezicht
Om meer te weten te komen over de kwaliteit en risico’s van staalslakken wordt landelijk onderzoek gedaan. Het RIVM doet in het komende jaar nader onderzoek om de risico’s van de toepassing van staalslakken beter in kaart te brengen. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gebruikt deze periode om duidelijke regels op te stellen die goed uitvoerbaar zijn en tegelijkertijd zorgen voor meer veiligheid. Ook wordt gekeken naar mogelijke alternatieve toepassingen van het product.
Wat doet Omgevingsdienst Veluwe
In het werkgebied van Omgevingsdienst Veluwe zijn enkele locaties bekend waar staalslakken zijn gebruikt. Onze bodem-toezichthouders doen metingen en controleren of er een risico is voor de gezondheid en leefomgeving. Wanneer nodig treden wij handhavend op. We hebben nauw contact over deze locaties met gemeenten en provincie. Zo zorgen we samen voor een veilige en schone leefomgeving.
Meer informatie
Heeft u vragen over dit onderwerp? Neem dan contact op met Omgevingsdienst Veluwe. Onze bodemexperts staan u graag te woord.
Melding doen
Vermoed u dat een toepassing van staalslakken schade aan milieu of gezondheid veroorzaakt? Meld dit dan via MilieuklachtGelderland.nl.